Üst dolaplar artık neden demode?
Güncelleme tarihi: 7 Oca 2022
Üst dolapları olmayan mutfaklar bir süredir epeyi popüler. Peki ama neden? Üst dolapsız mutfakların avantajları ve dezavantajları neler? Gelin birlikte inceleyelim.
Günümüzde evimizin mutfağı sadece yemek hazırlayıp yediğimiz bir işlevden çok daha fazlasını sunar hale geldi. Örneğin, COVID-19'un etkisiyle evde daha fazla yemek hazırlayıp yerken aynı zamanda evde çalışanlar için yemek masası bir anda çalışma masasına dönüşüveriyor. Hal böyle olunca mutfağınızın ne kadar kullanışlı ve şık olduğu da önem kazandı ve kazanmaya devam ediyor.
Rakamsal olarak baktığımızda mutfak sektörü 156 milyar USD'lik bir pazar ve 2023 yılında pazar büyüklüğünün 179 milyar USD'ye ulaşması bekleniyor. Dolayısıyla sektörün her alanındaki yenilikler hem son kullanıcılar hem de ilgili firmalar tarafından ilgiyle takip edilirken bir yandan da farklı tasarım trendleriyle müşteri talebi en yüksek seviyede tutulmaya çalışılıyor.
Mutfak sektöründe trendler genellikle farklı malzemeler, yüzeyler ve renkler olarak kendini gösterirken Milano'da 2 sene de bir Nisan ayında gerçekleşen EuroCucina ve Köln'de her sene Ocak ayında gerçekleşen LivingKitchen fuarları bu yeni trendlerin görücüye çıktığı etkinliklerlerin en önemlileri.
Farklı yüzeyler(mat/parlak yüzeyler, beton görünümlü dokular vs) ve renklerin yanı sıra farklı tasarımlar da geniş bir beğeni kitlesi kazanıp sektörde kendine fazlasıyla yer bulabiliyor. Örneğin; kulpsuz mutfaklar ve üst dolapların kullanılmadığı mutfak tasarımları.
Aslında üst dolapların olmadığı mutfak tasarımlarını 2017 yılından beri görüyoruz. Trendleri belki 10 yıldan fazla süredir devam eden kulpsuz ve yalın mutfak tasarımları, üst dolapsız çok daha yalın ve ferah bir görüntüye kavuştular.
Üst dolapsız mutfaklar iyi, hoş ama bizler için üst dolapsız bir mutfak tam olarak ne anlama geliyor gelin birlikte inceleyelim.
Yalın görünüm
Minimalist yaşam tarzı hepimiz için cezbedici bir fikir olsa da aslında tam olarak bu yaşam tarzını kendi hayatımıza uygulayamıyoruz. Nede olsa hayatımızdaki bir çok eşyayı her gün kullanmasak bile bir gün cidden lazım olacaklar diye saklamaya devam ediyoruz. Mademki gerçek anlamda minimalist bir yaşam süremiyoruz o halde bari tasarımlar yalın olsun diye düşünen tasarımcılar bizler için müthiş çözümler düşündüler; bakınız kulpsuz mutfaklar, Apple ürünleri, Tesla Model 3 ve daha neler neler. Minimalizm Japon kültürünün özü olsa da iç mimari dünyasında kendine bildiğimiz anlamda yer bulması 1960'larda ortaya çıkan Minimal Art akımına dayanır. Mutfak sektöründeyse bu trend çok uzun yıllardır önce kendini kulpsuz tasarımlarla gösterdi ve şimdi de üst dolapları olmayan tasarımlarla daha yerini sağlamlaştırıyor. Özetle, minimalist bir yaşam tarzını kendinize yakın hissediyorsanız mutfağınızda üst dolapların olmadığı bir tasarım sizin için en ideali olabilir.
Daha fazla depolama alanı her zaman daha kullanışlı olmayabilir.
Pek farkında olmayabilirsiniz evinizde depolama alanınızı ne kadar artırırsanız o kadar gereksiz şeyi biriktirip bir köşeye kaldırıyorsunuz ve asla kullanmıyorsunuz. O nedenle o kapakları yıllarca kapalı dolapları bir açıp içlerinde ne olduğunu hatırlamakta fayda var. O kullanmadığınız eşyalar gerçekten ihtiyacı olan birileriyle buluşursa çok daha iyi hissedebilirsiniz. Mutfak eşyalarınızı bir elden geçirip gerçekten ihtiyacınız olanları tespit ederseniz belki o kadar dolaba ihtiyacınız olmadığını da keşfedebilirsiniz. Bir denemekte fayda var.
Maliyet
Eşyalarınızı sadeleştirerek ve gerçekten ihtiyacınız olan eşyaları alarak inanılmaz tasarruflar sağlayabilirsiniz. Mutfak mobilyalarınızı yenilerken de üst dolapları olmayan bir tasarımla mutfağınızın maliyetini ciddi oranda düşürmeniz mümkün olabilir.
Günümüzde bir üründe aranan en önemli özellikler; uygun fiyatlı, estetik tasarımlı ve kullanışlı olması. Sanki üst dolapları olmayan bir mutfağı tarif eder gibi, değil mi?
Fotoğraf: VIPP
Üst dolaplara erişim
Kabul edelim ki memleket olarak hepimiz sırma boylu değiliz. Bir çoğumuz bir tabure olmadan o üst dolapların her rafına zaten ulaşamıyor. Üst dolaplar yerine bir sıra açık raf kullanıp hem şık hem uygun fiyatlı hem de aynı oranda kullanışlı bir mutfağınız olabilir. Düşünün ihtiyacınız olan her şey parmağınızın ucunda...
Fotoğraf: VIPP
Üst dolaplar kaldırıp farklı dekoratif ve sanatsal objelere yer açabilirsiniz.
Başlıkta özetlenen şekilde üst dolapları kaldırıp yerinde şık sanatsal tasarımlar, aydınlatmalar, askı çubuklarıyla duvarda erişimi kolay şık çözümler oluşturabilirsiniz.
💡 Bir müşterimiz porselen sanatçısıydı ve ilk başta iç mimarımıza anlamsız gelen tasarımdaki o boş duvarlar iş bittiğinde harika sergi alanlarına dönüşüverdi.
Çocuklarınızın bile rahatça kullandığı bir mutfak
COVID-19'un hayata girmesiyle birlikte kişisel yeterlilik (self-sufficiency) daha da önem kazandı. Bu terimi çok geniş bir anlamda ele almak mümkün. Örneğin kendi yiyeceğimiz sebzeleri yetiştirdiğimiz bir anlayıştan evde bir yardımcıya ihtiyaç duymadan ihtiyaçlarımızı gidermeye kadar. Bu bağlamda, hem kendimiz hem de diğer aile bireylerinin belli becerileri kazanmasına önem vermeye başladık. Sürekli online eğitimlerle yeni beceriler kazanmaya çalışıyoruz.
Üst dolapları olmayan bir mutfak bu konuda işlerinizi oldukça kolaylaştırabilir. Nasıl mı? Çocuklarınız yiyecek bir şeyler hazırlamak için ihtiyaç duyacağı mutfak eşyalarına sizin yardımınız olmadan kolayca erişebilir ya da yıkaması biten bulaşık makinesini boşaltıp her şeyi yerine kaldırabilir. Hayat müşterek ve bu beceriler bence her aile bireyinin zaten bilmesi ve yapması gereken şeyler. Çocuklarınız bu becerileri ne kadar erken kazanırsa o kadar iyi olacaktır.
Doğal Aydınlatma
Mutfak tasarımını etkileyen en önemli mimari etmenlerin başında kolon/kiriş ve radyatörlerle birlikte pencereler geliyor. Daha önceleri pencerelerin yerine mümkünse duvar örüp her yeri dolap yapma konusunda epeyi ısrarcı olduk. Sonraları kutu gibi ve doğal ışığın olmadığı mutfaklarda vakit geçirmenin ya da yemek hazırlamanın işkence haline geldiğini anladık ve dolaplardan yine vazgeçmeyerek tezgah arası dediğimiz bölümlerde(mümkünse) alçak pencereler kullanmaya başladık. Ve artık geldiğimiz noktada, üst dolaplardan kurtulduğumuz tasarımlarla birlikte, doğal aydınlatmaya ve daha ferah mutfaklara kavuştuğumuz günleri yaşıyoruz. Bence ideal bir planlamayla en doğru çözüm bu, tabii mutfağınız 4 metrekareyse durum farklı (;
Toz işini ne yapıyoruz?
Eğer üst dolapları kaldırıp yerine sıra sıra açık raflar koymadıysanız toz konusunu kafanıza dert etmenize gerek yok. Raf tercih ettiyseniz bile kolayca erişebileceğiniz yükseklikte bir rafın tozunu da kolayca alabilirsiniz. Farklı saklama kaplarıyla temizlemesi kolay ve estetik bir tasarıma da kavuşabilirsiniz. Bence toz ve temizlik ulaşması zor olan bölümler için sıkıntı ve üst dolaplarınız olsa bile bu uğraşmanız gereken bir detay.
Eşyalarınızdan ayrılmak zor mu geliyor?
Ee e kolay değil, yıllarca büyük bir özenle bir sürü yemek takımı, tencereler ve farklı farklı sunum ve kek kalıpları aldınız. Birden hepsinden ayrılmak çok zor gelebilir. Anlıyorum. Bu durumda, ideal tezgah boyunu koruyarak, mutfağınızın depolama alanını boy dolaplarla artırabilirsiniz. Ya da açık bir mutfağınız varsa salona bakan duvarda üst dolap tercih etmeyip diğer bölümlerdeki üst dolaplara dokunmayabilirsiniz.
Pişman mı oldunuz?
Düşünüp taşındınız ve üst dolapsız bir mutfak tasarımıyla devam etmeye karar verdiniz. Mutfak müthiş, herkes çok beğendi ama depolama alanınız çok yetersiz. En kötü senaryo buysa hala tasarımın diğer bölümlerini çok etkilemeden mutfağınıza üst dolaplar etkilemeniz mümkün olacaktır. Yani emin değilseniz B planını dikkate alarak ilk üst dolapsız tasarımı onaylamakta fayda var.
Umarım bu yazı üst dolapsız mutfak tasarımını değerlendirmenizde size yardımcı olur. Ben şahsen bugün mutfağımı yenilesem üst dolapsız bir tasarıma bir şans verirdim. Mimar Ludwig Mies van der Rohe 1947 yılında boşuna 'Less is more!' ya da Dieter Ramns 'Less, but better' dememiş.
Siz ne dersiniz? Lütfen görüşlerinizi yorum olarak paylaşın. Mutfak tasarımı konusunda kafası karışık arkadaşlarınızla da bu yazıyı paylaşırsanız sevinirim.
Sevgiler,
Mutfak Önder'i